Alles over depressie

Wat is een depressie?

Iedereen voelt zich wel eens somber of bedrukt. Bijvoorbeeld als u te maken krijgt met tegenslag of teleurstelling. Dit soort sombere gevoelens (‘depressieve klachten’) verdwijnen vanzelf en zijn geen reden tot zorg. Maar wanneer  een sombere stemming niet meer verdwijnt en uw dagelijks functioneren verstoort, dan heeft u last van een depressie.

Sommige mensen schamen zich voor hun depressie, of voelen zich er schuldig over. Dat hoeft niet. Een depressie overkomt veel mensen.

Bijzondere vormen van depressie

Depressies kunnen variëren in ernst: van licht tot zwaar. Daarnaast zijn er drie bijzondere soorten depressies. 

• Seizoensgebonden depressie

  Mensen met een winterdepressie worden elke herfst depressief en knappen elke lente weer helemaal op. Als u dit minstens twee jaar op een rij meemaakt, heeft u een winterdepressie. 
  
  Maar er zijn ook mensen met ernstige voorjaarsmoeheid en -somberheid of een zomerdepressie. Mensen met zomerdepressie hebben vaak last van het licht en van stemmingsklachten, gevoelens van leegte, stress, slapeloosheid, gebrek aan eetlust en vermoeidheid. 
  
  

• Postnatale depressie

  Na een bevalling kan een postnatale depressie optreden (ook wel postpartum-depressie genoemd). De pas bevallen vrouw voelt zich dan extreem prikkelbaar, neerslachtig, angstig moe en verdrietig. Zo’n depressie begint binnen enkele weken of maanden na de bevalling. 
  
  

• Dysthymie (ook wel dysthyme stoornis genoemd) 

  Bij dysthymie is sprake van depressieve klachten die meestal niet al te ernstig zijn, maar wel hardnekkig. Bij dysthymie veroorzaakt langdurige somberheid van minstens twee jaar. Bij ouderen brengt dysthymie vaak ernstiger klachten met zich mee dan bij jongeren. 

Symptomen van depressie

Een depressie kan allerlei klachten met zich meebrengen. Een depressie kan uw normale leven flink verstoren. Zowel thuis, op uw werk als in uw vrije tijd. Meestal heeft u meerdere klachten, die langere tijd aanhouden. 

• Bij een depressie heeft u minstens 1 van deze klachten:
  
  • U voelt zich (bijna) de hele dag somber en lusteloos.
  • U bent niet of nauwelijks geïnteresseerd in dingen die u anders wel leuk vindt.
• Daarnaast kunt u bij een depressie ook last hebben van:
  • Concentratieproblemen, bijvoorbeeld bij lezen of tv-kijken.
  • Besluiteloosheid: beslissingen nemen kost u meer moeite, zelfs bij hele kleine zaken.
  • Traag en vermoeid zijn óf rusteloos en prikkelbaar zijn.
  • Schuldgevoelens, of gevoelens van overbodig zijn en nutteloosheid.
  • Slaapproblemen: slecht slapen of juist heel veel slapen.
  • Verstoorde eetlust: u heeft geen trek in eten (en valt af) of u eet juist extra veel (en komt aan).
  • Zwaarmoedigheid: u ervaart het leven als te zwaar en kunt soms naar de dood verlangen.

Oorzaken van depressie

Meestal is het moeilijk om een duidelijke oorzaak van een depressie te vinden. Vaak wordt een depressie veroorzaakt door een combinatie van factoren.

• Biologische factoren:
  • Erfelijkheid speelt een belangrijke rol bij depressie. In sommige families zijn mensen gevoeliger voor depressie dan in andere.
  • Bepaalde stoffen in het bloed en zenuwstelsel (neurotransmitters) kunnen een rol spelen bij depressie.
  • Medicijnen, alcohol, drugs en hormonen kunnen de kans op depressie vergroten.
• Sociale factoren: schokkende of ingrijpende ervaringen en heftige emotionele gebeurtenissen kunnen leiden tot een depressie. Bijvoorbeeld: verlies door scheiding of dood, een moeilijke jeugd of een geweldsincident. 
  
  
• Psychische factoren: (van jongs af aangeleerde) eigenschappen kunnen iemand meer of minder gevoelig maken voor depressie.
  
  
• Chronische ziekte: mensen met een chronische ziekte zoals reuma, diabetes mellitus of COPD hebben een vergrote kans op een depressie.

Depressie voorkomen

Een depressie is niet altijd te voorkomen. Maar met deze tips kunt u de kans op een depressie wel verkleinen.

• Eet gezond met veel verse groenten, fruit, vis, volkoren producten, noten, olijfolie.
• Zorg voor voldoende lichaamsbeweging, minimaal een half uur per dag.
• Zorg voor voldoende buitenlucht en zonlicht: ga elke dag even naar buiten.
• Investeer in sociale contacten. Ook aanraking is belangrijk!
• Wanneer u de eerste tekenen van depressie opmerkt, neem dan contact op met een gespecialiseerde zorgprofessional. Die kan u de juiste behandeling aanbieden.

Depressie behandelen

Er zijn diverse manieren om een depressie te behandelen.

• Praten met zorgverleners en/of naasten

  Als u depressief bent, gaat u misschien negatief over uzelf denken. Teleurstelling, verdriet en woede kunnen uw negatieve gevoel versterken. Vaak helpt het om over uw gevoelens te praten met familie of vrienden. Zij zullen waarschijnlijk begrip voor u hebben en u willen steunen. Ook kunt u terecht bij een gespecialiseerde zorgprofessional. Die kan vaststellen of u aan een depressie lijdt en kan u de juiste behandeling aanbieden.
  
  

• Haalbare doelen stellen

  Het is belangrijk dat u haalbare doelen voor ogen houdt. Probeer niet te hoge eisen aan uzelf te stellen, bijvoorbeeld dat u snel moet herstellen of normaal uw werk moet kunnen doen. In het begin kunt u zich het best richten op eenvoudige, alledaagse, praktische bezigheden. Het kost tijd om depressieve emoties te verwerken. Het is belangrijk dat u uzelf die tijd gunt.
  
  

• Regelmaat aanhouden

  Regelmaat helpt. Het is het beste als u op vaste, normale tijden gaat slapen en weer opstaat, en op vaste tijden eet.
  
  

• Alcohol en drugs vermijden

  Depressie en middelenmisbruik komen vaak voor in combinatie met elkaar. Daarom is het verstandig om geen alcohol en drugs te gebruiken.
  
  

• Afleiding zoeken

  Afleiding helpt. Het is goed om eropuit te gaan en in de buitenlucht te komen. Probeer activiteiten te vinden die u leuk of ontspannend vindt.
  
  

• Bewegen en sporten

  Lichaamsbeweging is heel belangrijk, ook bij een depressie. Drie keer per week een halfuur wandelen, fietsen, rennen of sporten helpt al om u minder depressief te voelen. Bovendien voelt u zich fitter en slaapt u beter als u regelmatig beweegt. Kies vooral een bewegingsvorm die u leuk vindt.
  
  

• Werken

  Als het lukt, probeer dan vooral te blijven werken – al is het bijvoorbeeld maar twee dagdelen per week. Bespreek de mogelijkheden eventueel met de bedrijfsarts. 

Welke medicijnen kunt u gebruiken bij depressie?

Er zijn een aantal medicijnen die voorgeschreven kunnen worden bij een depressie. Dit verschilt per situatie. Medicijnen die voorgeschreven kunnen worden bij een depressie zijn onder andere SSRI’s (Serotonine heropnameremmers) en TCA’s (Tricyclische antidepressiva)